TÜRKİYE CUMHURİYETİ HÜKÜMETİ İLE ÖZBEKİSTAN CUMHURİYETİ HÜKÜMETİ ARASINDA GELİR ÜZERİNDEN ALINAN VERGİLERDE ÇİFTE VERGİLENDİRMEYİ ÖNLEME ANLAŞMASI TÜRKİYE CUMHURİYETİ HÜKÜMETİ VE ÖZBEKİSTAN CUMHURİYETİ HÜKÜMETİ
TÜRKİYE CUMHURİYETİ HÜKÜMETİ İLE ÖZBEKİSTAN CUMHURİYETİ HÜKÜMETİ ARASINDA GELİR ÜZERİNDEN ALINAN VERGİLERDE ÇİFTE VERGİLENDİRMEYİ ÖNLEME ANLAŞMASI TÜRKİYE CUMHURİYETİ HÜKÜMETİ VE ÖZBEKİSTAN CUMHURİYETİ HÜKÜMETİ Gelir üzerinden alman vergilerde çifte vergilendirmeyi önleyen ve iki ülke arasındaki ekonomik işbirliğini teşvik eden bir Anlaşma yapmak isteğiyle AŞAĞIDAKİ ANLAŞMAYA VARMIŞLARDIR: Madde 1 KİŞİLERE İLİŞKİN KAPSAM Bu Anlaşma Akit Devletlerden birinin veya her ikisinin mukimi otan kişilere uygulanacaktır. Madde 2 KAVRANAN VERGİLER 1. Bu Anlaşma, hangisinde ne şekilde alındığına bakılmaksızın, bir Akit Devlet veya idari bölgesel alt bölümler ya da mahalli idareler adına gelir üzerinden alınan vergilere uygulanacaktır. 2. Menkul veya gayrimenkul varlıkların elden çıkarılmasından doğan kazançlara uygulanan vergiler dahi! olmak üzere, toplam gelir veya gelirin unsurları üzerinden alınan tüm vergiler, gelirden alınan vergiler olarak kabul edilecektir. 3. Anlaşmanın uygulanacağı şu anda geçerli olan vergiler özellikle: a) Türkiye Cumhuriyeti'nde: i) gelir vergisi; ii) kurumlar vergisi; iii) gelir vergisi ve kurumlar vergisi üzerinden alınan fon payı; (Bundan böyle ‘Türk Vergisi" olarak bahsedilecektir). b) Özbekistan Cumhuriyeti’nde: i) Özbekistan vatandaşları ile vatandaş olmayan gerçek kişilerin kazançları üzerinden alınan gelir vergisi; ii) Özbekistan Cumhuriyeti Kanunlarına göre teşebbüslerin, kuruluşların ve diğer ortaklıkların kazançları üzerinden alınan vergiler; iii) Özbekistan Cumhuriyeti Kanunlarına uygun olarak gelir üzerinden alınan vergi niteliğindeki yükümlülükler; (Bundan böyle "Özbek Vergisi" olarak bahsedilecektir). 4. Bu Anlaşma aynı zamanda, Anlaşmanın imza tarihinden sonra mevcut vergilerin yerine veya onlara İlave olarak alınacak olan ve mevcut vergilerle aynı nitelikte olan veya onlara önemli ölçüde benzeyen gelir üzerinden alınan vergilere de uygulanacaktır. Akit Devletlerin yetkili makamları, bu Anlaşmanın uygulanması bakımından gerekli olan vergi mevzuatlarında yapılan önemli değişiklikleri birbirlerine bildireceklerdir. Madde 3 GENEL TANIMLAR 1. Bu Anlaşmanın amaçlan yönünden, metin aksini öngörmedikçe: a) i) 'Türkiye'1 terimi, Türkiye'nin sahip olduğu egemenlik alanını, karasularını, aynı zamanda uluslararası hukuka uygun olarak doğal kaynakların işletilmesi, korunması ve idaresi amacıyla yargı yetkisi veya egemenlik haklarına sahip olduğu deniz alanlarını ifade eder; ii) "Özbekistan" terimi, Özbekistan Cumhuriyetini ifade eder ve coğrafi anlamda kullanıldığında, uluslararası hukuka göre belirlenen ülke topraklarını kapsamına alır. b) "Bir Akit Devlet" ve "diğer Akit Devlet" terimleri, metnin gereğine göre, Türkiye Cumhuriyeti (Türkiye) veya Özbekistan Cumhuriyeti (Özbekistan) anlamına gelir; c) "Vergi" terimi, bu Anlaşmanın 2 nci maddesinde kavranan herhangi bir vergi anlamına gelir; d) "Kişi" terimi, bir gerçek kişi, bir şirket ve kişilerin oluşturduğu diğer herhangi bir kuruluş anlamına gelir; e) "Şirket" terimi, herhangi bir kurum veya vergileme yönünden kurum olarak muamele gören herhangi bir kuruluş anlamına gelir; f) "Kayıtlı merkez" terimi: i) Türkiye yönünden, Türk Ticaret Kanununa göre tescil edilen kanuni ana merkez; ii) Özbekistan yönünden, tescil tarihinde yürürlükte bulunan Özbekistan Cumhuriyeti yasalarına uygun olarak tescil edilen herhangi bir hükmi şahsı ya da kuruluşu ifade eder; g) "Vatandaş" terimi: i) Türkiye yönünden, Türk Vatandaşlık Kanunu gereğince Türk vatandaşlığına sahip herhangi bir gerçek kişiyi ve Türkiye'de yürürlükte olan mevzuata göre statü kazanan herhangi bir hükmi şahsı, ortaklığı veya derneği; ii) Özbekistan yönünden, Özbekistan Cumhuriyeti vatandaşlık kanunu gereğince Özbek vatandaşı olan herhangi bir kişiyi ve Özbekistan'da yürürlükte olan mevzuata göre statü kazanan herhangi bir hükmi şahsı, ortaklığı veya derneği ifade eder; h) "Bir Akit Devletin teşebbüsü” ve "diğer Akit Devletin teşebbüsü" terimleri sırasıyla, bir Akit Devletin bir mukimi tarafından işletilen bir teşebbüs ve diğer Akit Devietin bir .mukimi tarafından işletilen bir teşebbüs anlamına gelir; i) "Yetkili makam" terimi: i) Türkiye’de, Maliye Bakanını veya onun yetkili temsilcisini; ve ii) Özbekistan'da, Devlet Vergilendirme Komitesini ifade eder; j) "Uluslararası trafik" terimi, bir Akit Devlet teşebbüsü tarafından yalnızca diğer Akit Devletin sınırları içinde gerçekleştirilen uçak veya kara nakil vasıtası işletmeciliği hariç, uçak veya kara nakil vasıtası işletilerek yapılan herhangi bir taşımacılığı ifade eder; k) "Gerçek lehdaf terimi, bir üçüncü ülke mukiminin, Türkiye'den veya Özbekistan'dan elde ettiği temettü, faiz ve gayrimaddi hak bedelleri ile ilgili olarak bu Vergi Anlaşmasından yararlanmayacağı şekilde yorumlanmalıdır. Ancak bu sınırlama, hiçbir durumda bir Akit Devletin mukîmlerine uygulanmayacaktır. 2. Bir Akit Devletin bu Anlaşmayı uygulaması bakımından, metin aksini öngörmedikçe, Anlaşmada tanımlanmamış herhangi bir terim, Anlaşmaya konu teşkil eden vergilerin yer aldığı Devletin mevzuatında öngörülen anlamı taşır. Madde 4 MUKİM 1. Bu Anlaşmanın amaçlan bakımından, "bir Akit Devletin mukimi" terimi, o Devletin mevzuatı gereğince ev, ikametgah, yönetim yeri, kayıtlı merkez veya benzer yapıda diğer herhangi bir kriter nedeniyle vergi mükellefi olan kişi anlamına gelir. 2. 1 inci fıkra hükümleri dolayısıyla bir gerçek kişi her iki Akit Devlette de mukim olduğunda, bu kişinin durumu aşağıdaki kurallara göre belirlenecektir: a) Bu kişi, daimi olarak kalabileceği bir meskenin bulunduğu Devletin mukimi kabul edilecektir. Eğer bu kişinin her iki Devlette de daimi olarak kalabileceği bir meskeni varsa, bu kişi, kişisel ve ekonomik ilişkilerinin daha yakın olduğu Devietin bir mukimi olarak kabul edilecektir (hayati menfaatlerin merkezi); b) Eğer kişinin hayati menfaatlerinin merkezinin yer aldığı Devlet saptanamazsa veya her iki Devlette de daimi olarak kalabileceği bir meskeni yoksa, bu kişi kalmayı adet edindiği evin bulunduğu Akit Devletin bir mukimi olarak kabul edilecektir; c) Eğer kişinin her iki Akit Devlette de kalmayı adet edindiği bir ev varsa veya her iki Devlette de böyle bir ev sözkonusu değilse, bu kişi vatandaşı bulunduğu Devletin bir mukimi olarak kabul edilecektir; d) Eğer kişi her iki Devletin de vatandaşıysa veya her iki Devletin de vatandaşı değilse, Akit Devletlerin yetkili makamları sorunu karşılıklı anlaşmayla çözeceklerdir. 3. 1 inci fıkra hükümleri dolayısıyla gerçek kişi dışındaki bir kişi her iki Akit Devletin de mukimi olduğunda, bu kişi kayıtlı merkezinin bulunduğu Akit Devletin bir mukimi olarak kabul edilecektir. Bununla beraber, bu kişi, Akit Devletlerin birinde işi ile ilgili fiili iş merkezine diğer Akit Devlette ise kayıtlı merkeze sahip olduğunda, Akit Devletlerin yetkili makamları, Anlaşmanın amaçları bakımından bu kişinin hangi Akit Devletin mukimi olduğunu karşılıklı anlaşma ile belirleyeceklerdir. Madde 5 İŞYERİ 1. Bu Anlaşmanın amaçları bakımından "işyeri11 terimi, bir teşebbüsün işinin tamamen veya kısmen yürütüldüğü işe ilişkin sabit bir yer anlamına gelir. 2. işyeri" terimi özellikle şunları kapsamına alır: a) Yönetim yeri; b) Şube; c) Büro; d) Fabrika; e) Atelye; f) Maden ocağı, petrol veya doğal gaz kuyusu, taş ocağı veya doğal kaynakların çıkarıldığı diğer herhangi bir yer; g) Otuzaltı ayı aşan bir süre devam eden bir inşaat şantiyesi, yapım, kurma veya montaj projesi veya bu faaliyetlerle ilgili gözetim faaliyetleri. Bir şantiye, hazırlık çalışmaları dahil olmak üzere, müteahhidin inşaatta çalışmalarına başladığı tarihten itibaren oluşur. 3. Bu maddenin daha önceki hükümleri ile bağlı kalınmaksızın, "işyeri" teriminin aşağıdaki hususları kapsamadığı kabul edilecektir: a) Teşebbüs olanaklarının, yalnızca teşebbüse ait malların veya ticari eşyanın depolanması, teşhiri veya teslimi amacıyla kullanılması; b) Teşebbüse ait mal veya ticari eşya stoklarının yalnızca depolama, teşhir veya teslim amacıyla elde tutulması; c) Teşebbüse ait mal veya ticari eşya stoklarının yalnızca bir başka teşebbüse işlettirilmesi amacıyla elde tutulması; d) İşe ilişkin sabit bir yerin yalnızca teşebbüs için mal veya ticari eşya satın alma veya bilgi toplama amacıyla elde tutulması; e) İşe ilişkin sabit bir yerin teşebbüs için yalnızca hazırlayıcı veya yardımcı karakter taşıyan diğer herhangi bir işin yapılması amacıyla elde tutulması; f) İşe ilişkin sabit bir yerin, yalnızca a) ila e) bentlerinde bahsedilen faaliyetlerin bir veya birkaçını bir arada icra etmek için elde tutulması; ancak işe ilişkin sabit yerden yapılan bu faaliyetlerin bir arada icra edilmesi sonucunda kendini gösteren toplu faaliyetin hazırlayıcı veya yardımcı karakterde olması. 4. 1 inci ve 2 nci fıkra hükümleriyle bağlı kalınmaksızın, bir kişi -5 inci fıkranın uygulanacağı bağımsız nitelikteki acente dışında- bîr Akit Devlette, diğer Akit Devletin bir teşebbüsü adına hareket ederse, bu teşebbüs, ilk bahsedilen Akit Devlette bu kişinin gerçekleştirdiği her türlü faaliyet dolayısıyla bir işyerine sahip kabul edilecektir, eğer bu kişi; a) O Devlette teşebbüs adına mukavele akdetme yetkisine sahip olur ve bu yetkisini mutaden kullanırsa, sözkonusu faaliyetler 3 üncü fıkrada belirtilenlerle sınırlı olmadıkça işyerinin varlığı kabul edilecek; ancak anılan fıkra hükmü çerçevesinde işe ilişkin sabit bir yerden yürütülen faaliyetler bu yeri bir işyeri haline getirmeyecektir; veya b) Böyle bir yetkisi olmamasına rağmen, teşebbüs adına düzenli olarak sevk ettiği mallardan veya ticari eşyadan ilk bahsedilen Devlette mutaden mal veya ticari eşya stoku bulundurursa, İşyerinin varlığı kabul edilecektir. 5. Bir Akit Devlet teşebbüsü, diğer Akit Devlette işlerini yalnızca kendi işlerine olağan şekilde devam eden bir simsar, genel komisyon acentesi veya bağımsız statüde diğer herhangi bir acente vasıtasıyla yürüttüğü için, bu diğer Devlette bir işyerine sahip kabul olunmayacaktır. 6. Bir Akit Devletin mukimi olan gerçek kişi dışındaki bir kişi, diğer Akit Devletin mukimi olan veya bu diğer Devlette ticari faaliyette bulunan (bir işyeri vasıtasıyla veya diğer bir şekilde) gerçek kişi dışındaki bîr kişiyi kontrol eder ya da onun tarafından kontrol edilirse bu şirketlerden herhangi biri diğeri için bir işyeri oluşturmayacaktır. Madde 6 GAYRİMENKUL VARLIKLARDAN ELDE EDİLEN GELİR 1. Bir Akit Devlet mukiminin diğer Akit Devlette bulunan gayrimenkul varlıklardan elde ettiği gelir (tarım veya ormancılıktan elde edilen gelir dahil), bu diğer Devlette vergilendirilebilir. 2. "Gayrimenkul varlık" terimi, sözkonusu varlığın bulunduğu Akit Devletin mevzuatına göre tanımlanacaktır. "Gayrimenkul varlık" terimi her halükarda, gayrimenkul varlığa müteferri varlıkları, tarım ve ormancılıkta kullanılan canlı hayvan ve araçları, her çeşit dalyanları, özel hukuk hükümlerinin uygulanacağı gayrimenkul mülkiyetine ilişkin hakları, gayrimenkul intifa haklarını ve maden ocaklarının, kaynakların ve diğer doğal kaynakların işletilmesinden veya işletme haklarından doğan sabit ya da değişken ödemeler üzerindeki hakları kapsayacaktır. Uçaklar ve kara nakil vasıtaları gayrimenkul varlık sayılmayacaktır. 3. 1 inci fıkra hükümleri, gayrimenkul varlığın doğrudan kullanımından, kiralanmasından veya diğer herhangi bir şekilde kullanımından elde edilen gelire uygulanacaktır, 4. 1 inci ve 3 üncü fıkra hükümleri aynı zamanda, bir teşebbüsün gayrimenkul varlıklardan elde ettiği gelir ile serbest meslek faaliyetlerinin icrasında kullanılan gayrimenkul varlıklardan elde edilen gelire de uygulanacaktır. Madde 7 TİCARİ KAZANÇLAR 1. Bir Akit Devlet teşebbüsüne ait kazanç, sözkonusu teşebbüs diğer Akit Devlette yer alan bir işyeri vasıtasıyla ticari faaliyette bulunmadıkça, yalnızca bu Devlette vergilendirilebilecektir. Eğer teşebbüs yukarıda bahsedilen şekilde ticari faaliyette bulunursa, teşebbüsün kazançları bu diğer Devlette, sadece işyerine atfedilebilen miktarla sınırlı olmak üzere vergilendirilebilir. 2. 3 üncü fıkra hükümleri saklı kalmak üzere, bir Akit Devlet teşebbüsü diğer Akit Devlette yer alan bir işyeri vasıtasıyla ticari faaliyette bulunduğunda, bu işyerine her iki Akit Devlette de, eğer bu işyeri, aynı veya benzer koşullar altında, aynı veya benzer faaliyetlerde bulunan, tamamen ayrı ve bağımsız bir teşebbüs olsaydı ve işyerini oluşturduğu teşebbüsten tamamen bağımsız nitelik kazansaydı, ne kazanç elde edecek ise, aynı miktarda bir kazanç atfedilecektir. 3. İşyerinin kazancı belirlenirken, işyerinin bulunduğu Devlette veya başka yerde yapılan, yönetim ve genel idare giderlerini de kapsamına alan, işyerinin amaçlarına uygun düşen giderlerin indirilmesine müsaade edilecektir. 4. İşyerine, bu işyeri tarafından teşebbüs adına yalnızca mal veya ticari eşya satın alınması dolayısıyla hiç bir kazanç affedilmeyecektir. 5. Kazanç, bu Anlaşmanın başka maddelerinde ayrı olarak düzenlenen gelir unsurlarını da kapsamına aldığında, o maddelerin hükümleri bu madde hükümlerinden etkilenmeyecektir. Madde 8 HAVA VE KARA TAŞIMACILIĞI 1. Bir Akit Devlet teşebbüsünün uluslararası trafikte uçak veya kara nakil vasıtaları işletmeciliğinden diğer Akit Devlette elde ettiği kazanç, yalnızca ilk bahsedilen Devlette vergilendirilebilecektir. 2. Bu maddenin 1 inci fıkra hükümleri aynı zamanda, bir ortaklığa, bir bağlı işletmeye veya uluslararası işletilen bir acenteye iştirak dolayısıyla elde edilen kazançlara da uygulanacaktır. Madde 9 BAĞIMLI TEŞEBBÜSLER 1. a) Bir Akit Devlet teşebbüsü, doğrudan veya dolaylı olarak diğer Akit Devlet teşebbüsünün yönetim, kontrol veya sermayesine katıldığında, veya b) Aynı kişiler doğrudan veya dolaylı olarak bir Akit Devlet teşebbüsünün ve diğer Akit Devlet teşebbüsünün yönetim, kontrol veya sermayesine katıldığında ve her iki halde de, iki teşebbüsün ticari veya mali ilişkilerinde oluşan veya empoze edilen koşullar, bağımsız teşebbüsler arasında oluşması gereken koşullardan farklılaştığında, bu teşebbüslerden birisinde olması gereken, fakat bu koşullar dolayısıyla kendini göstermeyen kazanç, o teşebbüsün kazancına eklenir ve buna göre vergilendirilebilir. 2. Bir Akit Devletin kendi teşebbüslerinden birinin kazancına dahil ettiği ve vergilediği kazanç, diğer Akit Devlette vergilendirilen bu diğer Devlet teşebbüslerinden birinin de kazancını içerebilir. Aynı zamanda, bu ilk bahsedilen Devletin kavradığı kazanç, bildirilen kazanç olmayıp, bağımsız teşebbüsler arasında oluşacak ilişkiler gözönünde tutularak, sonradan bu ilk bahsedilen Devletçe yürütülen hesaplamalar sonucunda belirlenen kazanç olabilir. Böyle bir durum kendini gösterdiğinde, eğer diğer Devlet bu düzenlemenin hukuki olduğu kanaatine varırsa, sözkonusu kazanç üzerinden alınan verginin miktarında gerekli düzeltmeleri yapmak durumundadır. Bu düzeltme yapılırken, bu Anlaşmanın diğer hükümleri gözönünde tutulacak ve gerektiğinde Akit Devletlerin yetkili makamları birbirlerine danışacaklardır. Madde 10 TEMETTÜLER 1. Bir Akit Devletin mukimi olan bir şirket tarafından diğer Akit Devletin bir mukimine ödenen temettüler, bu diğer Akit Devlette vergilendirilebilir. 2. Bununla beraber, sözkonusu temettüler aynı zamanda ödemeyi yapan şirketin mukim olduğu Akit Devlette ve bu Devletin mevzuatına göre de vergilendirilebilir; ancak, temettü elde eden, temettünün gerçek lehdarı ise, bu şekilde alınacak vergi gayrisafi temettü tutarının yüzde 10'unu aşmayacaktır. 3. Bu maddede kullanılan "temettü" terimi, hisse senetlerinden veya alacak niteliğinde olmayıp kazanca katılmayı sağlayan diğer haklardan elde edilen gelirleri, bunun yanısıra dağıtımı yapan şirketin mukim olduğu Devletin mevzuatına göre, vergileme yönünden hisse senetlerinden elde edilen gelirle aynı muameleyi gören diğer şirket haklarından elde edilen gelirler ile yatırım fonu ve yatırım ortaklığından elde edilen gelirleri kapsar. 4. Bir Akit Devlet mukimi olan ve diğer Akit Devlette yer alan bir işyeri vasıtasıyla ticari faaliyette bulunan bir şirketin kazancı, 7 nci maddeye göre vergilendirildikten sonra, kalan kazanç üzerinden, bu maddenin 2 nci fıkrasında belirtilen oranı aşmamak üzere, işyerinin bulunduğu Akit Devlette ve bu Devletin mevzuatına göre vergilendirilebilir. 5. Bir Akit Devlet mukimi olan temettünün gerçek lehdarı, temettüyü ödeyen şirketin mukim olduğu diğer Akit Devlette yer alan bir işyeri vasıtasıyla ticari faaliyette bulunursa ve sözkonusu temettü elde ediş olayı ile bu işyeri arasında önemli bir bağ bulunmaktaysa, 1 inci ve 2 nci fıkra hükümleri uygulanmayacaktır. Bu durumda 7 nci madde hükümleri uygulanacaktır. Madde11 FAİZ 1. Bir Akit Devlette doğan ve diğer Akit Devletin bir mukimine ödenen faiz, bu diğer Devlette vergilendirilebilir. 2. Bununla beraber bu faiz, elde edildiği Akit Devlette ve o Devletin mevzuatına göre de vergilendirilebilir; ancak, faiz elde eden kişi bu faizin gerçek lehdarı ise, bu şekilde alınacak vergi, faizin gayrisafi tutarının yüzde 10'unu aşmayacaktır. 3. 2 nci fıkra hükümlerine bakılmaksızın, a) Özbekistan' da doğan ve Türkiye Hükümetine, Türkiye Merkez Bankasına veya Türk Eximbanka ödenen faizler Özbek vergisinden muaf tutulacaktır; b) Türkiye'de doğan ve Özbekistan Hükümetine veya Özbekistan Merkez Bankasına ödenen faizler Türk vergisinden muaf tutulacaktır. 4. Bu maddede kullanılan "faiz'1 terimi, ipotek garantisine bağlı olsun olmasın veya kazancı paylaşma hakkını tanısın tanımasın, devlet tahvillerinden, tahvillerden veya bonolardan ve her nevi alacaktan doğan gelir ile bu gelirin elde edildiği Akit Devletin vergi mevzuatına göre ikrazat geliri sayılan diğer bütün gelirleri kapsar. 5. Bir Akit Devlet mukimi olan faizin gerçek lehdarı, faizin elde edildiği diğer Akit Devlette yer alan bir işyeri vasıtasıyla ticari faaliyette bulunursa ve sözkonusu faizin ödendiği alacak ile bu işyeri arasında önemli bir bağ bulunmaktaysa, 1 inci ve 2 nci fıkra hükümleri uygulanmayacaktır. Bu durumda 7 nci madde hükümleri uygulanacaktır. 6. Bir Devletin kendisi, idari bölgesel alt bölümü, mahalli idaresi veya mukimi tarafından ödenen faizin, o Akit Devlette elde edildiği kabul olunacaktır. Bununla beraber, faiz ödeyen kişi, bir Akit Devletin mukimi olsun veya olmasın, bir Akit Devlette faiz ödemeye neden olan borçalacak ilişkisiyle bağlantılı bir işyerine sahip olduğunda ve faiz bu işyerinden kaynaklandığında, sözkonusu faizin işyerinin bulunduğu Akit Devlette elde edildiği kabul olunacaktır. 7. Alacak karşılığında ödenen faizin miktarı, ödeyici ile gerçek lehdar arasında veya her ikisi ile bir başka kişi arasında var olan özel ilişki nedeniyle, böyle bir ilişkinin olmadığı durumlarda ödeyici ve lehdar arasında kararlaştırılacak miktarı aştığında, bu madde hükümleri yalnızca en son bahsedilen miktara uygulanacaktır. Bu durumda ödemelerin ilave kısmı, bu Anlaşmanın diğer hükümleri de dikkate alınarak, her bir Akit Devletin mevzuatına göre vergilendirilecektir. Madde 12 GAYRİMADDİ HAK BEDELLERİ 1. Bir Akit Devlette doğan ve diğer Akit Devletin bir mukimine ödenen gayrimaddi hak bedelleri, bu diğer Devlette vergilendirilebilir 2. Bununla beraber sözkonusu gayrimaddi hak bedelleri, elde edildikleri Akit Devlette ve 0 Devletin mevzuatına göre de vergilendirilebilir; ancak, gayrimaddi hak bedeli elde eden kişi gayrimaddi hak bedelinin gerçek lehdarı ise, bu şekilde alınacak vergi gayrimaddi hak bedelinin gayrisafi tutarının yüzde 10' unu aşmayacaktır. 3. Bu maddede kullanılan "gayrimaddi hak bedelleri" terimi, sinema filmleri ile radyo ve televizyon yayınlarında kullanılan kayıtlar dahil olmak üzere, edebi, sanatsal veya bilimsel her nevi telif hakkının, her nevi patentin, alameti farikanın, desen veya modelin, planın, gizli formül veya üretim yönteminin veya sınai, ticari veya bilimsel tecrübeye dayalı bilgi birikiminin kullanımı, kullanma hakkı veya satışı ile sınai, ticari veya bilimsel teçhizatın kullanımı veya kullanma hakkı karşılığında elde edilen her türlü ödemeleri kapsar. 4. Bir Akit Devlet mukimi olan gayrimaddi hak bedelinin gerçek lehdarı, sözkonusu bedelin elde edildiği diğer Akit Devlette yer alan bir işyeri vasıtasıyla ticari faaliyette bulunursa ve sözkonusu bedelin ödendiği hak veya varlık ile bu işyeri arasında önemli bir bağ bulunmaktaysa, 1 inci ve 2 nci fıkra hükümleri uygulanmayacaktır. Bu durumda, 7 nci madde hükümleri uygulanacaktır. BBP 5. Bir Devletin kendisi, idari bölgesel alt bölümü, mahalli idaresi veya mukimi tarafından ödenen gayrimaddi hak bedelinin, o Akit Devlette elde edildiği kabul olunacaktır. Bununla beraber, gayrimaddi hak bedelini ödeyen kişi, bir Akit Devletin mukimi olsun veya olmasın, bir Akit Devlette gayrimaddi hak bedelini ödemeye neden olan yükümlülük ile bağlantılı bir işyerine sahip olduğunda ve gayrimaddi hak bedeli bu işyerinden kaynaklandığında, sözkonusu gayrimaddi hak bedelinin, işyerinin bulunduğu Akit Devlette elde edildiği kabul olunacaktır. 6. Kullanım, hak veya bilgi karşılığında ödenen gayrimaddi hak bedelinin miktarı, ödeyici ile gerçek lehdar arasında veya her ikisi ile bir başka kişi arasında var olan özel ilişki nedeniyle, böyle bir ilişkinin olmadığı durumlarda ödeyici ve gerçek lehdar arasında kararlaştırılacak miktarı aştığında, bu madde hükümleri yalnızca en son bahsedilen miktara uygulanacaktır. Bu durumda ödemelerin ilave kısmı, bu Anlaşmanın diğer hükümleri de dikkate alınarak, her bir Akit Devletin mevzuatı uyarınca vergilendirilecektir. Madde 13 SERMAYE DEĞER ARTIŞ KAZANÇLARI 1. Bir Akit Devlet mukimince, diğer Akit Devlette yer alan ve 6 ncı maddede belirtilen gayrimenkul varlıkların elden çıkarılmasından sağlanan kazançlar, bu diğer Devlette vergilendirilebilir. 2. Bir Akit Devlet teşebbüsünün diğer Akit Devlette sahip olduğu bir işyerinin ticari varlığına dahil menkul varlıkların elden çıkarılmasından doğan kazanç, bu işyerinin (yalnız veya tüm teşebbüsle birlikte) elden çıkarılmasından doğan kazanç da dahil olmak üzere bu diğer Devlette vergilendirilebilir. 3. Bir Akit Devlet mukimince, uluslararası trafikte işletilen uçak veya kara nakil vasıtalarının veya sözkonusu uçak veya kara nakil vasıtalarının işletilmesiyle ilgili menkul varlıkların elden çıkarılmasından sağlanan kazançlar yalnızca bu Akit Devlette vergilendirilebilecektir. 4. 1, 2 ve 3 üncü fıkralarda belirtilenlerin dışında kalan varlıkların elden çıkarılmasından doğan kazançlar, yalnızca elden çıkaranın mukim olduğu Akit Devlette vergilendirilebilecektir. Bununla birlikte, bir önceki cümlede bahsedilen ve diğer Akit Devletten elde edilen sermaye değer artış kazançları, iktisap ve elden çıkarma arasındaki süre bir yılı aşmadığı takdirde diğer Akit Devlette vergilendirilebilecektir. Madde 14 SERBEST MESLEK FAALİYETLERİ 1. Bir Akit Devlet mukiminin, serbest meslek faaliyetleri veya bağımsız nitelikteki diğer faaliyetler dolayısıyla elde ettiği gelir, sözkonusu faaliyetler diğer Akit Devlette icra edilmediği sürece yalnızca bu Devlette vergilendirilebilecektir. Faaliyetler bu diğer Devlette icra edilirse, sözkonusu gelir bu diğer Devlette vergilendirilebilir. 2. 1 inci fıkra hükümlerine bakılmaksızın, bir Akit Devlet mukiminin, diğer Akit Devlette icra ettiği serbest meslek faaliyetlerinden veya bağımsız nitelikteki diğer faaliyetlerden elde ettiği gelir, eğer geliri elde eden kişi, bu diğer Devlette ilgili mali yıl içinde başlayan ya da biten herhangi bir 12 aylık dönemde bir veya birkaç seferde toplam 183 günü aşmamak üzere kalırsa, yalnızca ilk bahsedilen Devlette vergilendirilebilecektir. 3. “Serbest meslek faaliyetleri" terimi, özellikle bağımsız olarak yürütülen bilimsel, edebi, sanatsal, eğitici veya öğretici faaliyetleri, bunun yanışı ra doktorların, avukatların, mühendislerin mimarların, dişçilerin, muhasebecilerin bağımsız faaliyetleri ile özel mesleki yetenek gerektiren diğer faaliyetleri kapsamına alır. Gerçek kişiler dışındaki kişilerce aynı veya benzer nitelikteki faaliyetlerden elde edilen gelir, bu Anlaşmanın 5 inci ve 7 nci madde hükümlerine göre vergilendirilecektir. Madde 15 BAĞIMLI FAALİYETLER 1. 16, 18, 19 ve 20 nci maddelerin hükümleri saklı kalmak üzere, bir Akit Devlet mukiminin bir hizmet dolayısıyla elde ettiği ücret, maaş ve diğer benzeri ödemeler, bu hizmet diğer Akit Devlette ifa edilmedikçe, yalnızca bu Devlette vergilendirilebilecektir. Hizmet diğer Devlette ifa edilirse, buradan elde edilen gelir bu diğer Devlette vergilendirilebilir. 2. 1 inci fıkra hükümlerine bakılmaksızın, bir Akit Devlet mukiminin diğer Akit Devlette ifa ettiği bir hizmet dolayısıyla elde ettiği gelir, eğer: a) Gelir elde eden kişi, diğer Devlette ilgili mali yıl içinde başlayan veya biten herhangi bir 12 aylık dönemde bir yada bir kaç seferde toplam 183 günü aşmamak üzere kalırsa, ve b) Ödeme, diğer Devletin mukimi olmayan bir işveren tarafından veya böyle bir işveren adına yapılırsa, ve c) Ödeme, işverenin diğer Devlette sahip olduğu bir işyerinden yapılmazsa yalnızca ilk bahsedilen Devlette vergilendirilebilecektir. 3. Bu maddenin önceki hükümlerine bakılmaksızın, uluslararası trafikte işletilen bir uçak veya kara nakil vasıtasında ifa edilen bir hizmet dolayısıyla elde edilen gelir, uçak veya kara nakil vasıtaları işletmeciliğinden gelir elde eden kişinin mukim olduğu Akit Devlette vergilendirilebilir. Madde 16 MÜDÜRLERE YAPILAN ÖDEMELER Bir Akit Devlet mukiminin, diğer Akit Devletin mukimi olan bir şirketin veya diğer herhangi bir tüzel kişinin yönetim kurulu veya benzeri bir üyesi olması dolayısıyla elde ettiği ücret ve diğer benzeri ödemeler, bu diğer Devlette vergilendirilebilir. Madde 17 SANATÇI VE SPORCULAR 1.14 üncü ve 15 inci maddelerin hükümlerine bakılmaksızın, bir Akit Devlet mukimi olan tiyatro, sinema, radyo veya televizyon sanatçısı gibi bir sanatçı veya bir müzisyen veya bir sporcunun diğer Akit Devlette icra ettiği bu nitelikteki şahsi faaliyetleri dolayısıyla elde ettiği gelir, bu diğer Devlette vergilendirilebilir. 2. Bir sanatçının ya da sporcunun icra ettiği bu nitelikteki faaliyetlerden doğan gelir, sanatçının veya sporcunun kendisine değil de bir başkasına yönelirse, bu gelir 7, 14 ve 15 inci maddelerin hükümleriyle bağlı kalınmaksızın, sanatçı ya da sporcunun faaliyetlerinin icra edildiği Akit Devlette vergilendirilebilir. 3. Bir sanatçı veya sporcunun bir Akit Devlette icra ettikleri faaliyetlerden dolayı elde ettikleri gelir, bu Devlete yapılan sözkonusu ziyaretin diğer Akit Devletin, idari bölgesel alt bölümünün veya mahalli idaresinin kamusal fonlarından desteklenmesi halinde, bu Devlette vergiden muaf tutulacaktır. Madde 18 KAMU HİZMETİ 1.a) Bir Akit Devlete, idari bölgesel alt bölümüne ya da mahalli idaresine bir gerçek kişi tarafından verilen hizmetler karşılığında bu Devlet, ait bölüm veya mahalli idare tarafından yapılan, emekli maaşı dışında kalan ödemeler yalnızca bu Devlette vergilendirilebilecektir. b) Bu maddenin (1-a) bendi hükümlerine bakılmaksızın, sözkonusu hizmet diğer Devlette sunulduğunda ve gelir elde eden bu Devletin bir mukimi olduğunda, yapılan bu tür ödemeler yalnızca bu diğer Akit Devlette vergilendirilebilecektir. Ancak bu kişinin: i) ilk bahsedilen Devletin vatandaşı olmayıp, bu diğer Devletin bir vatandaşı olması; veya ii) ilk bahsedilen Devletin vatandaşı olmayıp, yalnızca bu hizmeti sunmak için diğer Devletin bir mukimi durumuna geçmemiş olması zorunludur. 2.a) Bir Akit Devlete, idari bölgesel alt bölümüne veya mahalli idaresine bir gerçek kişi tarafından verilen hizmetler karşılığında bu Devlet, alt bölüm veya idare tarafından veya bunlarca oluşturulan fonlardan ödenen emekli maaşları, yalnızca bu Devlette vergilendirilebilecektir. b) Bu maddenin (2-a) bendi hükümlerine bakılmaksızın, sözkonusu gerçek kişinin bu Devletin bir mukimi ve vatandaşı olması halinde, sözkonusu emekli maaşı yalnızca bu diğer Akit Devlette vergilendirilebilecektir. 3. Bir Akit Devlet, idari bölgesel alt bölüm veya mahalli idare tarafından yürütülen ticari faaliyetlerle bağlantılı olarak verilen hizmetlerden dolayı yapılan ödemelere ve emekli maaşlarına 15, 16 ve 18 inci maddelerin hükümleri uygulanacaktır. Madde 19 EMEKLİ MAAŞLARI 18 inci maddenin 2 nci fıkrası hükümleri saklı kalmak üzere, bir Akit Devlet mukimine geçmiş çalışmalarının karşılığında ödenen emekli maaşları ve diğer benzeri ödemeler yalnızca bu Devlette vergilendirilebilecektir. Madde 20 ÖĞRETMEN VE ÖĞRENCİLER 1. Bir Akit Devleti ziyareti sırasında veya ziyaretinden hemen önce diğer Akit Devletin bir mukimi olan ve ilk bahsedilen Devlette yalnızca öğrenim veya mesleki eğitim amacıyla bulunan bir öğrenciye veya stajyere, geçimini, öğrenimini veya mesleki eğitim masraflarını karşılamak üzere ilk bahsedilen Devletin dışındaki kaynaklardan yapılan ödemeler, ilk bahsedilen Devlette vergilendirilmeyecektir. 2. Aynı şekilde, bir Akit Devleti ziyareti sırasında veya ziyaretinden hemen önce, diğer Akit Devletin mukimi olan ve ilk bahsedilen Devlette iki yılı aşmayan bir süre veya süreler için, esas itibariyle öğretim veya bilimsel araştırma yapmak amacıyla bulunan bir öğretmen veya öğretim üyesinin, öğretim veya araştırma karşılığındaki kişisel hizmetleri dolayısıyla İlk bahsedilen Devletin dışındaki kaynaklardan elde ettiği gelirler, bu ilk bahsedilen Devlette vergiden istisna edilecektir Madde 21 DİĞER GELİRLER Bir Akit Devlet mukiminin, nerede doğarsa doğsun, bu Anlaşmanın daha önceki maddelerinde belirtilmeyen gelir unsurları, yalnızca bu Devlette vergilendirilebilecektir. Madde 22 ÇİFTE VERGİLENDİRMENİN ÖNLENMESİ 1. Akit Devletlerin herbirinin yürürlükteki mevzuatları, yapılan bu Anlaşmaya aykırı hükümler içermedikçe, gelirin vergilendirilmesinde ilgili Akit Devletlerde hüküm ifade etmeye devam edecektir. 2. Türkiye yönünden, çifte vergilendirme aşağıdaki şekilde önlenecektir: a) Bir Türkiye mukimi, bu Anlaşma hükümleri uyarınca Özbekistan’da vergilendirilebilen bir gelir elde ettiğinde, Türkiye, Özbekistan'da gelir üzerinden ödenen vergiye eşit bir miktarı doğrudan doğruya veya indirim yapmak suretiyle, bu mukimin geliri üzerinden ödeyeceği vergiden mahsup edecektir. Bununla beraber sözkonusu mahsup, Özbekistan'da vergilendirilebilen gelire atfedilen gelir üzerinden alınan vergi miktarını (mahsuptan önce ödenen) aşmayacaktır; b) Bir Türkiye mukimi, bu Anlaşma hükümleri uyarınca yalnızca Özbekistan'da vergilendirilebilen bir gelir elde ettiğinde, Türkiye, bu geliri vergi matrahına dahil edebilir; ancak, sözkonusu gelir için ödenecek vergiden, Özbekistan'dan elde edilen gelire atfedilen vergi miktarının indirilmesine müsaade edecektir. 3. Özbekistan yönünden, çifte vergilendirme aşağıdaki şekilde önlenecektir: a) Bir Özbekistan mukimi, bu Anlaşma hükümleri uyarınca Türkiye'de vergilendirilebilen bir gelir elde ettiğinde, Özbekistan, Türkiye'de gelir üzerinden ödenen vergiye eşit bir miktarı doğrudan doğruya veya indirim yapmak suretiyle bu mukimin geliri üzerinden ödeyeceği vergiden mahsup edecektir. Bununla beraber sözkonusu mahsup, Türkiye’de vergilendirilebilen gelire atfedilen gelir üzerinden alınan vergi miktarını (mahsuptan önce ödenen) aşmayacaktır; b) Bir Özbekistan mukimi, bu Anlaşma hükümleri uyarınca yalnızca Türkiye'de vergilendirilebilen bir gelir elde ettiğinde, Özbekistan, bu geliri vergi matrahına dahil edebilir; ancak, sözkonusu gelir için Özbekistan Cumhuriyetinin vergi kanunları ve mevzuatları uyarınca hesaplanan vergiden, Türkiye'den elde edilen gelire atfedilen vergi miktarının indirilmesine müsaade edecektir. Madde 23 AYRIM YAPILMAMASI 1. Bir Akit Devletin vatandaşları, diğer Akit Devlette, bu diğer Devletin vatandaşlarının aynı koşullarda karşı karşıya kaldıkları veya kalabilecekleri vergilemeden ve buna bağlı mükellefiyetlerden değişik veya daha ağır vergilemeye ve buna bağlı mükellefiyetlere tabi tutulmayacaklardır. 2. 10 uncu maddenin 4 üncü fıkrası hükümleri saklı kalmak üzere, bir Akit Devlet teşebbüsünün diğer Akit Devlette sahip olduğu bir işyeri, bu diğer Devletin aynı faaliyetleri yürüten teşebbüslerine göre daha az lehe bir vergileme ile karşı karşıya kalmayacaktır. 3. Bir Akit Devletin, diğer Akit Devletin bir veya birden fazla mukimi tarafından doğrudan doğruya veya dolaylı olarak, kısmen veya tamamen sermayesine sahip olunan veya kontrol edilen teşebbüsleri, ilk bahsedilen Devlette, ilk bahsedilen Devletin benzeri teşebbüslerinin tabi oldukları veya olabilecekleri vergilemeden ve buna bağlı mükellefiyetlerden değişik veya daha ağır vergilemeye ve buna bağlı mükellefiyetlere tabi tutulmayacaktır. 4. Bu hükümler, bir Akit Devletin kendi mukimlerine şahsi veya ailevi durumları dolayısıyla uyguladığı şahsi indirimleri, vergi ve matrah indirimlerini diğer Akit Devlet mukimlerine de uygulama zorunda olduğu yönünde anlaşılmayacaktır. Madde 24 KARŞILIKLI ANLAŞMA USULÜ 1. Bir Akit Devlet mukimi, Akit Devletlerden birinin veya her ikisinin işlemlerinin kendisi için bu Anlaşmanın hükümlerine uygun düşmeyen sonuçlar yarattığı veya yaratacağı kanaatine vardığında, bu Devletlerin vergi mevzuatlarında öngörülen çözümlerle bağlı kalmaksızın, durumu mukimi olduğu Devletin yetkili makamına arzedebilir. Sözkonusu müracaat, Akit Devletlerin iç mevzuatlarında öngörülen süre içerisinde yapılmalıdır. 2. Sözkonusu yetkili makam, itirazı haklı bulmakla beraber kendisi tatminkar bir çözüme ulaşamadığı takdirde, bu Anlaşmaya ters düşen bir vergilemeyi önlemek amacıyla, diğer Akit Devletin yetkili makamıyla karşılıklı anlaşmaya gayret sarfedecektir. 3. Akit Devletlerin yetkili makamları, bu Anlaşmanın yorumundan veya uygulanmasından kaynaklanan her türlü güçlüğü veya tereddütü karşılıklı anlaşmayla çözmek için gayret göstereceklerdir. Yetkili makamlar aynı zamanda, Anlaşmada ele alınmayan durumlardan kaynaklanan çifte vergilendirmenin ortadan kaldırılması için de birbirlerine danışabilirler. 4. Akit Devletlerin yetkili makamları, bundan önceki fıkralarda belirtilen hususlarda anlaşmaya varabilmek için tespit edilen usule göre birbirleriyle haberleşebilirler. Anlaşmaya varabilmek için sözlü görüş alış-verişi gerekli görüldüğünde, bu görüşme, Akit Devletlerin yetkili makamlarının temsilcilerinden oluşan bir Komisyon kanalıyla yürütülebilir. Madde 25 BİLGİ DEĞİŞİMİ 1. Akit Devletlerin yetkili makamları, bu Anlaşma hükümlerinin yürütülmesi için gerekli olan bilgileri veya Anlaşma ile uyumsuzluk göstermediği sürece, Anlaşma kapsamına giren vergiler ile ilgili iç mevzuat hükümlerinin yürütülmesi için gerekli olan bilgileri değişime tabi tutacaklardır. Bir Akit Devlet tarafından alınan her türlü bilgi, o Devletin kendi iç mevzuatı çerçevesinde elde ettiği bilgiler gibi gizli tutulacak ve yalnızca bu Anlaşmada belirtilen vergilerin tahakkuk veya tahsilleri veya cebri icra ya da cezasıyla ve bu hususlardaki şikayet ve itirazlara bakmakla görevli kişi veya makamlara, adli makamlar ve idari kuruluşlar dahil, verilebilecektir. Bu kişi veya makamlar sözkonusu bilgileri yalnızca bu amaçlar doğrultusunda kullanacaklardır. Bu kişi veya makamlar sözkonusu bilgileri mahkeme duruşmalarında veya adli kararlar alınırken açıklayabilirler. 2. 1 inci fıkra hükümleri, hiçbir surette bir Akit Devleti: a) Kendisinin veya diğer Akit Devletin mevzuatına veya idari uygulamalarına uymayacak idari önlemler alma; b) Kendisinin veya diğer Akit Devletin mevzuatı veya normal idari işlemleri çerçevesinde elde edilemeyen bilgileri sunma; c) Herhangi bir ticari, sinai, mesleki sırrı veya ticari işlemi aleni hale getiren bilgileri veya aleniyeti kamu düzenine aykırı düşen bilgileri verme yükümlülüğü altına sokacak şekilde yorumlanmayacaktır. Madde 26 DİPLOMAT HÜVİYETİNDEKİ MEMURLAR VE KONSOLOSLUK MEMURLARI Bu Anlaşma hükümleri, diplomat hüviyetindeki memurlar ve konsolosluk memurlarının uluslararası hukukun genel kuralları ve özel anlaşma hükümleri uyarınca yararlandıkları mali ayrıcalıkları etkilemeyecektir. Madde 27 YÜRÜRLÜĞE GİRME Akit Devletlerden her biri, bu Anlaşmanın yürürlüğe girmesine ilişkin gerekli prosedürün tamamlandığını diğerine bildirecektir. Bu Anlaşma, bu bildirimlerden sonuncusunun alındığı tarihte yürürlüğe girecek ve hükümleri her iki Akit Devlette, Anlaşmanın yürürlüğe girdiği yılın Ocak ayının birinci günü veya daha sonra başlayan her vergilendirme yılına ilişkin vergiler için hüküm ifade edecektir. Madde 28 YÜRÜRLÜKTEN KALKMA Bu Anlaşma, Akit Devletlerden biri tarafından feshedilinceye kadar yürürlükte kalacaktır. Akit Devletlerden her biri, Anlaşmanın yürürlüğe girdiği tarihten sonraki beş yıllık bir sürenin bitiminden sonra başlayan herhangi bir takvim yılının sona ermesinden en az altı ay önce diplomatik yollardan yazılı fesih ihbarnamesi vermek suretiyle Anlaşmayı feshedebilir. Bu durumda Anlaşma, her iki Akit Devlette, fesih ihbarnamesinin verildiği yılı izleyen yılın Ocak ayının birinci günü veya daha sonra başlayan herhangi bir vergilendirme yılına ilişkin vergiler için hüküm ifade etmeyecektir. BU HUSUSLARI TEYİDEN, aşağıda imzalan bulunan tam yetkili temsilciler bu Anlaşmayı imzaladılar. Türk, Özbek ve Ingiliz dillerinde, her üç metin de aynı derecede geçerli olmak üzere, 8Mayıs1996tarinde TAŞKENTTE düzenlenmiştir. Metinler arasında farklılık olması halinde, İngilizce metin geçerli olacaktır.
damlatmışmalülgazeadnanuyaremeklövergemüfettişe
Yorumlar
Yorum Gönder